การกินอาหารเผ็ด

ผลดี ผลเสีย และสิ่งที่ควรระวังการรับประทานอาหารรสเผ็ดเป็นรสชาติที่พบเห็นได้ทั่วไปในทุกกลุ่มอายุและทุกพื้นที่ โดยเฉพาะในประเทศไทยที่นอกจากจะเผ็ดร้อนแล้วยังช่วยเพิ่มความอร่อยและละมุนให้กับอาหารไทยอีกด้วย อาหารรสจัดยังถือเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของไทยที่หลายคนติดอกติดใจ อย่างไรก็ตาม หลายคนอาจเคยได้ยินว่าการรับประทานอาหารรสจัดนั้นส่งผลต่อสุขภาพ แต่หลาย ๆ คนกลับไม่เป็นเช่นนั้น เชื่อว่าอาหารรสจัดมีประโยชน์ต่อสุขภาพและระบบเผาผลาญ มาดูกันว่ามีกี่ความเชื่อเกี่ยวกับการกินเผ็ดที่จริงและเท็จ และกินเผ็ดอย่างไรให้สุขภาพดี

ความเผ็ดเป็นไงบ้าง?

หลายคนเข้าใจผิดคิดว่ารสเผ็ดคือรสชาติเดียวกับรสหวาน เปรี้ยว ขม หรือเค็ม ความฉุนเป็นเพียงความรู้สึกแสบร้อนที่ลิ้นซึ่งเกิดจากสารแคปไซซิน ซึ่งเป็นสารที่พบในพริก นอกจากนี้ยังมีเครื่องเทศหลายชนิดที่ใช้เพิ่มความเผ็ดร้อนให้กับอาหาร เช่น กระเทียม ขิง ยี่หร่า อบเชย และใบโหระพา เป็นต้น เครื่องเทศเหล่านี้มักใช้เป็นส่วนผสมหรือปรุงรสอาหารเพื่อเพิ่มรสชาติ โดยสามารถใช้ดิบ สุก บด และตากแห้งได้

ผลกระทบต่อสุขภาพจากการรับประทานอาหารรสจัด

แม้ว่าความเผ็ดจะช่วยเพิ่มสีสันให้กับรสชาติของอาหาร แต่ในขณะเดียวกันการรับประทานอาหารรสจัดก็ส่งผลเสียต่อร่างกายได้เช่นกัน ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพได้ดังนี้

ทางปาก: หลายคนรู้สึกแสบร้อนในปากหลังจากรับประทานอาหารรสเผ็ด อาการแสบร้อนนี้ถือเป็นอาการแสบร้อนในปาก ลิ้น เหงือก ริมฝีปาก แก้ม เพดานปาก และบริเวณอื่น ๆ ของปากอาจได้รับผลกระทบ นอกจากนี้ยังทำให้ปากแห้ง กระหายน้ำ สูญเสียการรับรสได้ หรือทำให้ลิ้นรับรสผิดเพี้ยนไป

ระบบย่อยอาหาร สารแคปไซซินในพริกอาจทำให้ปวดท้อง อาหารไม่ย่อย ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน กรดไหลย้อนทำให้หลอดอาหารระคายเคืองได้ การรับประทานอาหารรสเผ็ดอาจทำให้อาการแผลในกระเพาะแย่ลงได้ ผู้ป่วยโรคนี้ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารรสจัด เพื่อลดความเสี่ยงและช่วยป้องกันไม่ให้แผลของคุณแย่ลง

ระบบทางเดินหายใจ การทานอาหารรสจัดอาจทำให้เกิดภูมิแพ้ทางจมูกได้ ซึ่งเป็นโรคจมูกอักเสบชนิดหนึ่งที่ไม่ได้เกิดจากสารก่อภูมิแพ้ แต่เกิดจากอาหารที่รับประทานเข้าไป อาจทำให้มีน้ำมูกหรือเสมหะในลำคอหลังจากรับประทานอาหารรสเผ็ด อย่างไรก็ตาม การศึกษาบางชิ้นแนะนำว่าแคปไซซินอาจบรรเทาอาการในผู้ป่วยโรคจมูกอักเสบที่ไม่ใช่ภูมิแพ้ จำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อยืนยันประสิทธิภาพและผลข้างเคียงของแคปไซซินในเรื่องนี้ โรค.

ปัญหาสุขภาพอื่น ๆ การรับประทานอาหารรสเผ็ดอาจเป็นปัจจัยเสี่ยงของอาการเสียดท้อง นอกจากนี้ การรับประทานอาหารรสเผ็ดยังทำให้อาการบางอย่างรุนแรงขึ้น เช่น การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ เนื่องจากอาหารรสเผ็ดอาจทำให้กระเพาะปัสสาวะระคายเคืองได้ ซึ่งผู้ที่เป็นโรคนี้อาจมีการติดเชื้อในอวัยวะต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินปัสสาวะ เช่น ไต ท่อไต กระเพาะปัสสาวะ ดังนั้นผู้ที่มีอาการเหล่านี้ควรปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกรับประทานอาหารอย่างไรให้เหมาะสม

ประโยชน์ต่อสุขภาพของการรับประทานอาหารรสจัด

แม้ว่าการทานอาหารรสจัดจะส่งผลต่อโรคต่าง ๆ แต่ก็ยังมีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่บ่งชี้ว่าประโยชน์ต่อสุขภาพของการรับประทานอาหารรสจัด ได้แก่:

ช่วยให้อายุยืนจากงานวิจัยชิ้นหนึ่งพบว่าการกินอาหารรสเผ็ดอย่างน้อยวันละ 6-7 วันต่อสัปดาห์ลดอัตราการเสียชีวิตลง 14 เปอร์เซ็นต์ อย่างไรก็ตาม การศึกษาเหล่านี้ยังมีข้อจำกัดอยู่เล็กน้อย ไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับตัวแปรอื่น ๆ เช่น ปริมาณและประเภทของอาหารที่แต่ละคนรับประทาน สิ่งนี้อาจมีผลกระทบต่อการศึกษานี้ ดังนั้นจำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อยืนยันผลลัพธ์สุดท้าย

ช่วยเร่งการเผาผลาญของร่างกาย การศึกษาหลายชิ้นแสดงให้เห็นว่าพริกและเครื่องเทศบางชนิด เช่น ยี่หร่า อบเชย ขมิ้น พริก และพริกไทย ช่วยเพิ่มอัตราการเผาผลาญ นอกจากนี้ยังช่วยชะลอความรู้สึกหิว ซึ่งอาจนำไปสู่การลดน้ำหนักได้เช่นกันเนื่องจากการศึกษาเหล่านี้เป็นการทดลองในสัตว์ไม่มีการศึกษาในมนุษย์ ดังนั้น จึงจำเป็นต้องมีการศึกษาในมนุษย์มากขึ้น หาข้อพิสูจน์อื่น

ช่วยต่อต้านแบคทีเรีย จากเอกสารทางวิทยาศาสตร์บางฉบับพบว่าเครื่องเทศบางชนิดเช่นยี่หร่าและขมิ้นมีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระและฆ่าเชื้อแบคทีเรีย และยังช่วยยับยั้งแบคทีเรียในร่างกายได้อีกด้วย

ป้องกันและบรรเทาอาการเจ็บป่วย พริก สามารถช่วยลดความเสี่ยงของโรคหัวใจ เพราะมีงานวิจัยชิ้นหนึ่งระบุว่าพริกช่วยลดคอเลสเตอรอลที่ไม่ดีและเพิ่มคอเลสเตอรอลที่ดีได้ พริกยังสามารถช่วยการไหลเวียนของเลือด มีสารต้านอนุมูลอิสระ นอกจากนี้ สารแคปไซซินในพริกอาจช่วยรักษามะเร็งบางชนิดได้ แต่การค้นพบนี้ยังคงต้องการหลักฐานทางวิทยาศาสตร์เพื่อพิสูจน์ประสิทธิภาพ

นอกจากพริกแล้วยังมีเครื่องเทศอื่น ๆ ที่มีฤทธิ์ร้อนและมีคุณสมบัติต้านการอักเสบ ขิงและกระเทียมยังใช้เป็นทางเลือกในการรักษาโรคหรืออาการเจ็บป่วยบางอย่าง เช่น โรคข้ออักเสบ โรคแพ้ภูมิตัวเอง และโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ ปวดหัวและคลื่นไส้ เป็นต้น ส่วนเครื่องเทศอื่น ๆ ที่มีรสเผ็ด ก็มีวิตามินซีสูงเช่นกัน ซึ่งพบว่าช่วยลดความรุนแรงและระยะเวลาของการเป็นหวัดในผู้ที่รับประทานวิตามินซีเป็นประจำ

กินอาหารเผ็ดอย่างไรให้ปลอดภัย?

แม้ว่าความเผ็ดจะสามารถเพิ่มรสชาติให้กับอาหารได้ หรือคุณอาจจะเป็นคนที่ชอบทานอาหารรสจัด แต่ผู้บริโภคทุกคนควรคำนึงถึงความปลอดภัยและสุขภาพเป็นสำคัญ โดยเฉพาะคุณแม่ตั้งครรภ์ควรระวังเป็นพิเศษในการทานอาหารรสจัด เพราะแม้ว่าอาหารรสเผ็ดจะไม่เป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ แต่การกินอาหารรสเผ็ดก็อาจทำให้เสียดท้องได้เช่นกัน เนื่องจากอาหารรสเผ็ดสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคกรดไหลย้อนในสตรีมีครรภ์ได้ ดังนั้นสตรีมีครรภ์จึงควรหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารรสจัดมากเกินไป และหากคุณมีอาการเสียดท้องหรือรู้สึกแสบร้อนกลางอก ให้รีบไปพบแพทย์ทันที

ดังนั้นผู้ที่ชอบทานเผ็ดจึงควรทานอาหารรสจัดในปริมาณที่เหมาะสมด้วย เพื่อป้องกันผลกระทบต่าง ๆ ต่อร่างกาย สำหรับผู้ที่เป็นโรค ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการรับประทานอาหารรสจัด และเรียนรู้วิธีการเลือกรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพของคุณ