สรรพคุณกระถินไทย

กระถิน มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า กระถินโคกเกษบก (จ.ราชบุรี), กะถงกระถิน, กระถินน้อย, กระถินบ้าน, ผักกะถิน (จังหวัดสมากุง), ผักกะถิน (เชียงใหม่), ผักหนองบก (ภาคเหนือ), กระถินไทย, บ้าน นกเป็ดน้ำ นกเป็ดน้ำดอกขาว นกเป็ดน้ำหัวขาว (ภาคกลาง) นกเป็ดน้ำ นกเป็ดน้ำ นกเป็ดน้ำ (ภาคใต้) นกเป็ดน้ำยักษ์ ฯลฯ [1],[2]

ต้นอะคาเซีย มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนของอเมริกาและหมู่เกาะแปซิฟิก ถูกนำเข้ามาปลูกในประเทศไทยตั้งแต่สมัยสุโขทัย เนื่องจากกระถินเป็นพืชที่ขยายพันธุ์ได้ง่าย พบได้ทั่วไป [3],[8] จัดเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก ขนาดสูงประมาณ 3-10 เมตร ไม่ผลัดใบ ลักษณะต้นเป็นรูปไข่หรือกลมมน เปลือกมีสีเทา กิ่งที่ร่วงมีตุ่มนูน ขยายพันธุ์ เพาะเมล็ด ขึ้นได้ดีในดินร่วนหรือดินเหนียวที่กักเก็บน้ำได้ดี [1],[2],[3],[6]

ใบกระถิน ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก เรียงสลับ ยาวประมาณ 12.5-25 ซม. แกนกลางใบมีขน ใบแตกแขนงประมาณ 3-19 คู่ ออกเรียงตรงข้าม ยาวประมาณ 5-10 ซม. ใบเลี้ยงประมาณ 5-20 คู่ เรียงตรงข้าม โคนใบโค้ง ปลายใบแหลม ขอบใบมีขน และมีเส้นแขนงใบประมาณ 5-6 เส้นทั้งสองด้าน ของแต่ละใบ. ],[2]

กระถิน ดอกสีขาว ออกเป็นกระจุกตามง่ามใบและปลายกิ่งประมาณ 1-3 ช่อ ยอดแตกเป็นรูปสามเหลี่ยมเล็ก ๆ 5 แฉก มีขน มีกลีบดอก 5 กลีบ เกสรตัวผู้ 10 อัน เมื่อดอกบานเต็มที่กว้างประมาณ 2-2.5 ซม. บานเดือนพฤษภาคม-มิถุนายน [1],[2]

ฝักกระถิน. ฝักแบน ปลายฝักแหลม โคนเรียว เมื่อแก่แตกตามยาว ฝักยาวประมาณ 10-20 ซม. กว้าง 1.5-2 ซม. มีประมาณ 15 ฝัก -30 เมล็ดเรียงเป็นฝัก. กรกฎาคมถึงมกราคม[1],[2]

ใช้เป็นยาอายุวัฒนะ (ราก [4],[5] เมล็ดแก่ [6]) อะคาเซียมีฟอสฟอรัสสูง จึงช่วยบำรุงกระดูกให้แข็งแรง (ต้นอ่อน, ฝักอ่อน, เมล็ด)[3] ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด (ต้นอ่อน)[5] ช่วยรักษาโรคความดันโลหิตสูง (ต้นอ่อน)[5] กระถินอุดมด้วยวิตามินเอ บำรุงสายตา (ดอกอ่อน) [5] ช่วยบำรุงหัวใจ (ฝักอ่อน, ดอกตูมอ่อน) [6] ช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ (เมล็ดแก่) [6] ช่วยเจริญอาหาร (ฝักอ่อน, ดอกอ่อน)[6] ช่วยดับกระหาย (ฝัก ,ต้นอ่อน)[6] ช่วยแก้เกล็ดเลือดต่ำ (ดอก)[4] ช่วยแก้อาการท้องเสีย (ฝัก)[5],[6] เมล็ดกระถินใช้เป็นยาถ่ายพยาธิ (ascariasis) ผู้ใหญ่ใช้ครั้งละ 25-50 กรัม เด็กใช้ 5-20 กรัมต่อวันขณะท้องว่าง รับประทานตอนเช้าประมาณ 3-5 วัน (เมล็ด)[4],[5],[6] ช่วยขับลมในลำไส้ (ราก[2],[4],[5],เมล็ดแก่[6]) ช่วยขับระดูขาวของสตรี (ราก[2],[4],[5], เมล็ดแก่[6]) ช่วยลดการเกิดโรคกระเพาะ หิน (ยอด,ฝัก,เมล็ด) [3]. ดอกกระถินช่วยบำรุงตับ (ดอก)[2],[4],[6] บำรุงไตและตับ (เมล็ดแก่)[6] ฝักกระถินเทศเป็นยาสมานห้ามเลือด (ฝัก, เปลือกต้น)[5],[6]