โรคเท้าช้าง

วงจรชีวิต

ในบางกรณี ที่ยุงที่มีเชื้อพยาธิเท้าช้างระยะติดต่อกัดคน เชื้อจะเริ่มวิ่งออกจากบริเวณปากของยุงมาที่สู่บริเวณผิวหนัง มุ่งตรงเข้าสู่ผิวหนังและเข้าไปในกระแสเลือดเข้าตรงรอยที่ถูกยุงกัด และเข้าไปเติบโต เป็น พยาธิตัวแก่ในระบบน้ำเหลืองของคนเรา มีระยะฟักตัวของภาหะอยู่ 4-8 เดือน จากนั้นซักระยะนึงพยาธิตัวผู้กับตัวเมียจะผสมพันธุ์กัน และฟักไข่เป็นตัวอ่อนเรียกว่า ไมโครฟิลาเรีย ซึ่งจะออกมาอาศัยอยู่ในกระแสเลือด เมื่อยุงมากัดก็จะรับเชื้อตัวอ่อนเข้าไปและเจริญเป็นพยาธิระยะติดต่อภายใน 1-2 สัปดาห์

อาการของโรค

คนที่มีอาการมักจะเกิดจากการที่ถูกยุงที่มีเชื้อพยาธิเท้าช้างกัดซ้ำหลายครั้ง อาการในระยะแรก ผู้ป่วยอาจมีไข้ ซึ่งเกิดจากการอักเสบของต่อมและท่อน้ำเหลืองบริเวณรักแร้ ขาหนีบ หรืออัณฑะ เนื่องจากพยาธิตัวแก่ที่อยู่ในท่อน้ำเหลืองสร้างความระคายเคืองแก่เนื้อเยื่อภายใน รวมทั้งมีการปล่อยสารพิษออกมาด้วย อาการอักเสบจะเป็น ๆ หาย ๆ อยู่เช่นนี้ และจะกระตุ้นให้เกิดอาการบวมขึ้น หากเป็นนานหลายปีจะทำให้อวัยวะนั้นบวมโตอย่างถาวรและผิวหนังหนาแข็งขึ้นจนมีลักษณะขรุขระ

การวินิจฉัย

ผู้ป่วยที่มีประวัติเข้าไปอยู่ในถิ่นที่มีการระบาดของโรค ถ้ามีไข้ ท่อน้ำเหลืองอักเสบ ขา แขน หรืออัณฑะบวม ควรตรวจวินิจฉัยทางห้องปฏิบัติการโดยการตรวจเลือด นอกจากนี้อาจตรวจวินิจฉัยทางน้ำเหลืองได้ด้วย
– วินิจฉัยจากอาการทางคลินิกข้างต้น
– จากประวัติการรับประทานอาหารดิบ ๆ สุก ๆ เช่น หอยพาหะ กุ้ง และสัตว์พาหะอื่น ๆ
– ตรวจพบเม็ดเลือดขาวชนิดอิโอซิโนฟิลจำนวนมากในน้ำไขสันหลัง
– ตรวจเลือดเพื่อหาภูมิคุ้มกันเฉพาะต่อพยาธิโดยวิธีอิมมิวโนวินิจฉัย